तःहाकःगु निर्वासन

लियो ताल्स्ताइ

(भाय् हिइकूम्ह :राजेन मानन्धर)

भ्लादिमिर नगरय् छम्ह ल्याय्म्ह बंजाः इभान दिमत्रिच आक्सिनोभ दु । वया निगू पसः व छखा छेँ दु ।
आक्सिनोभ बांलाःम्ह, सँ कुलिकुलिचिंम्ह, न्हिलाख्वाः वःम्ह ल्याय्म्ह खः, वया म्ये हालीगु नं बांलाः । न्हापा ल्याय्म्हया इलय् छकः त्वनेगु लँय् लाःवंगु खः अले बिलासि नं जुल, तर इहिपा धुंकाः अपाय्सकं त्वनेगु त्वःतल, छकःनिकः हे जक त्वनेगु जुयावन ।
ताल्लाया ई, छन्हु आक्सिनोभ निजनीइ जुइगु छगू मेलाय् वनेत्यन । व थः परिवारलिसे बिदा फ्वना हे च्वंगु, वया कलाम्हं वयात न्वात, “इभान दिमत्रिच, थौं पिहाँ वनेमते । जिं छंगु बारे छगू बांमलाःगु म्हगसय् खनागु दु ।”
आक्सिनोभ न्हिल अले धाल, “लाःसा छ जि मेलाय् वनेवं त्वनी धकाः ग्याःगु जुइ ।”
कलातं धाल, “जिं हे मसिउ, छाय् जि अपाय्सकं ग्याःगु धकाः । तर जिं थ्व सिउ, कि जिं छगू बांमलाःगु म्हगसय् खनागु दु । म्हगसय् छ्रं लिहाँ वयाः थःगु तपुलि त्वःतल, अले जिं खना कि छंगु सँ दक्व तुयुइधुंकल ।”
आक्सिनोभ न्हिल । “थ्व ला भिंगु संकेत खः,” वं धाल, “स्वया च्वँ । जिं थःगु दक्व सामान मियावये, अले छन्त छुं बांलाःगु छुं क्वस्यलि नं न्यनाहये ।” अले वं दक्वसिके बिदा फ्वनाः वन ।
लँय् दथुइ ंवया म्हसिउम्ह छम्ह व्यापारी नापलात । निम्हं चा च्वनेत छगू धर्मशालाय् वन । बहनी उमिसं नापं च्या त्वनाः नापनापं लाःगु क्वथाय् द्यंवन ।
आक्सिनोभया लिबाक्कतक द्यनेगु बानि मदु । ख्वाउँसे च्वंसां वया त्यलं हे यात्राय् वने मास्ति वः । उकिं द्यः लुइ न्ह्यः हे बग्गि न्ह्याकीम्हसित सलया व्यवस्था यायेत धाल । अले लिउने थःगु छेँचाय् च्वनीम्ह धर्मशालाया मालिकयाथाय् वनाः वयात अनया बालं बिल अले थःगु यात्राय् वनाछ्वत ।
करिब नीन्यागू मील वनेधुंकाः व थः सलयात दाना नकेत कुहाँ वल । आक्सिनोभ गल्लिइ पलख झासुलन अले लुखां पिहाँ वल । च्यादानिइ च्या क्वाकाः थःगु गिटार थानाच्वन ।
अबलय् लाक्क छगः स्वम्ह सलं सालीगु बग्गि थ्यंकः वल । उकिं छम्ह अधिकृत व निम्ह सिपाइत क्वहाँ वल । उपिं आक्सिनोभया थाय् वयाः सु, गनं वयागु धकाः न्यं वल । आक्सिनोभं पुवंक लिसः बियाः न्यन, “झी नापं च्या त्वने ला?” तर व अफिसरं धाःसा न्यंगु न्यनं यानाच्वन, “छ म्हिगः गन द्यनागु, याकःचा खःला, मेम्ह बन्जाः नं दूगु ला ? व बंजाःयात सुथय् खना ला? सुथ जुइ न्ह्यः हे व धर्मशाला त्वःताः छाय् वया?”
आक्सिनोभं थुइके तकं मफुत कि वयात थ्व दक्व छाय् न्यनाच्वन धकाः, तर वं छु छु न्यंगु खः उकिया लिसः बियायंकल । लिपा वं नं न्यन, “छिं जितः थथे छाय् न्ह्यसः तयाच्वनादियागु? जि खँु लुच्चा थें च्वं ला? जि थःगु ज्याय् वनाच्वनाम्हसित थथे हायलकायल यायेगु पाय्छि मजू ।”
अले अफिसरं थः सिपाइतय्त सःताः धाल,“स्व, जि थ्व जिल्लाया अफिसर खः । अले जिं छन्त थथे छाय् न्यनाच्वनागु धाःसा म्हिगः छ सु बंजाः नाप द्यंगु खः वयागु सुनां नं गःकियाः हत्या यानाबिउगु दु । आः छंगु तलाशी यायेमाःगु दु ।”
उपिं दुहाँ वन । सिपाइत व पुलिस अफिसर जानाः वयागु दक्व सामानत चायेकाः तलाशी कयाच्वन । अचानक अफिसरंं वयागु बाकसंं छपु चुपि लिकात अले हाल, “थ्व चुपि सुयागु?”
आक्सिनोव थःगु बाकसं हि भ्याःगु लिकाःगु खनाः इतःमितः कन ।
आक्सिनोभं लिसः बिइगु फक्व कुतः यात तर नं छगः खँग्वः धकाः हे वयागु म्हुतुं पिमज्वल अले खाखः पह वयेक जक धायेफत, “जिं…जि… मसिउ…व चुपि हे …जिगु मखु ।”
पुलिस अफिसरं धाल, “थौं सुथय् व बंजाःया छ्यं ध्यनातःगु म्ह लासाय् लुत । छिं हे जक थ्व यायेफइ । क्वथाया खापा दुनें तिनातःगु दु अले अन छि बाहेक मेपिं सुं मदु । थन छिगु हे बाकसं हि भ्याःगु चुपि लुत अले छिगु ख्वाःया उनं स्पष्ट यानाच्वंगु दु । का धयादिसँ गथे यानाः स्याना अले उलि ध्यबा खुयाकया?”
आक्सिनोभं धया हे च्वन कि वं थ्व छुं यानागु मखु धकाः । वं ला बहनी च्या त्वनेधुंकाः निसें वयात खंगु तकं मखु । वयाके थःगु हे च्याद्वः रुबल बाहेक मेगु ध्यबा नं मदु अले व चुपि नं वयागु मखु । तर वयागु सः खाखातुल, वयागु ख्वाः म्हासुसे च्वनावन अले ग्यानाः थरथर खात, धाथें व थःहे दोषी थें ।
पुलिस अफिसरं आक्सिनोभयात चिनाः बग्गिइ तयेगु उजं बिल । वयागु निपां तुति चिनाबिल अले बग्गिइ घ्वानाबिल ।
आक्सिनोभ द्यःया नां काकां ह्वाँय्ह्वाँय् ख्वल । वयागु सामान व ध्यबा लाकाकाल अले वयात अन हे नापसं च्वंगु झ्यालखानाय् कुनाबिल ।
भ्लादिमिरय् वयागु चरित्र, व्यवहार आदिया बारे न्यनेकने यात । बन्जाःत व वया जःलाखःलात पाखें व न्हापा त्वनीम्ह अले उखेंथुखें जुइम्ह धइगु सिइदत । हानं मुद्दा न्ह्यात । वयात छम्ह बन्जाःयात चुपिं पालाः स्यायेगु व नीद्वः रुबल खुयाकायेगु आरोप लात ।
वया कलाः वाथावाथा कन । वं थुइके मखुत धाथें सत्य छु खः । वया मस्त तकसं चिचीधी, छम्ह ला दुरु त्वनीम्ह । व दक्व मस्त ज्वना थः भाःत कुनातःगु शहरय् वल । न्हापा ला वयात नापलाये तकं मबिउ, तर यक्व हे बिन्तिबिन्ति यायेवं तिनि अफिसरतय्सं वयात वया भाःत नापलायेबिल ।
वयात वया भाःतयाथाय् यंकल । वं थः भाःतयात कैदीतय्गु वसतय्, सिखतं चिनातःम्ह अले लुच्चा व मनूत स्याइपिंलिसे खन, व बँय् जूवन अले बनावन । ताबाय्त तकं व होसय् मवः । लिपा व दन, थः मस्तय्त थःथाय् हल अले थः भाःतया नाप च्वन । वं थः भाःतयात छेँया खँ कन अले न्यन धाथें जूगु छु खः धकाः । आक्सिनोभं जूगु दक्व कन । वं धाल, “बिचाः हे यायेमफु आः छु यायेगु धकाः ।”
आक्सिनोभं धल, “झीसं जुजुयात हे बिन्ति यायेमाली कि छम्ह छुं द्वंगु मदुम्ह मनूयात थथे नाश जुइबिइमजिल धकाः ।”
कलाम्हस्यां थम्हं न्हापा हे जुजुयात निवेदन तयागु अले व स्वीकृत मजूगु खँ कन । अक्सिनोभं छुं लिसः मबिउ, बँय् जक स्वयाच्वन ।
अले कलाम्हस्यां धाल, “जिं धया नि । जिगु व म्हगस म्वाःमदुगु मखु । छ्रंगु सँ तुइगुया छुं मतलब द हे दु । छं लुमं ला? छ उकुन्हु पिहाँ हे मवनेमाःगु ।” अले हानं वयागु सँय् ल्हातिं उसिउसि यायां धाल, “जिमि यःम्ह मनू । का आः थः कलाःयात खःखःगु खँ कँ । थ्व दक्व छ्र यानागु मखु ला?”
“अय्सा छु, छन्त आः नं जिनाप शंका दु ला?” आक्सिनोभं धाल, अले व थःगु ख्वाः थःगु ल्हातं तपुयाः ख्वयाहल । अबलय् हे सिपाइ वयाः नापलायेगु ई फुत धाःवल । आक्सिनोभं अन्तिमय् थः परिवारलिसे बिदा काल ।
उपिं वनेवं आक्सिनोभं छु छु जुल व दक्व घटना लुमंकाहल । वयात च्वन कि वया कलातं नं वयात शंका यानाच्वंगु दु । वं थःत थम्हं धाल, जितः ताः कि आः द्यवं जक खःगु खँ सिउ, वं हे जक जितः न्याय यायेफइ, अले मेपिपाखें धइगु दयाया जक आसा यायेगु खः ।
वयां लिपा आक्सिनोभं गनं निवेदन मतल । दक्व आसा त्वःतल अले द्यइके फ्वना जक च्वन ।
आक्सिनोभयात कोर्रां दायेगु कसा बिल, अले खानिइ ज्या याकेछ्वत । वयात हानं कोर्रां दाल, अले घाः लनेवं मेमेपिं अभियुक्ततलिसे साइबेरियाय् छ्वयाबिल ।
नीखुदँ तक आक्सिनोभ कैदी जुयाः साइबेरियाय् च्वनाच्वन । वयागु सँ च्वापु थें तुइसे च्वनावल । वयागु दाह्रि सालुसे अले ताहा जुल । वयागु लसता दक्व सुनावन । व दिउदिउँ बुलुहुँ वनी, तसकं म्हो जक नवाइ अले गबलें न्हिलीमखु । बरु न्ह्याबलें द्यःयात पुज्यानाच्वनी ।
झ्यालखानाय् आक्सिनोभं लाकां सुइगु सयेकल अले भचा ध्यबा मुंकल । थ्व ध्यबां वं “सन्ततय्गु जीवनी” नांगु सफू छगू न्यात । झ्यालखानाय् गनं भचा दन्न च्वंगु खनकि वं थ्व ब्वनी अले आइतबार ला झ्यालखानाया चर्चय् बाइबल ब्वंवनी । अन व अनया मण्डलिलिसे म्ये नं हाली, छाय्धाःसा वयागु सः तसकं बांलाः ।
झ्यालखानाया दक्व अफिसरत वयागु नायुपहया कारणं वयात ययेकू अले वया दक्व कैदी पासापिन्सं नं वयात इज्जत याः । उमिसं वयात “बाज्या” अथवा “सन्त” धकाः सःतीगु । उमि जब सुं जेलया अधिकारीलिसे छुं खँ तयेमालकि आक्सिनोभयात थः मुखिया दयेकी अले कैदीत दुने नं ल्वापुख्यापु जुलकि उकियात ज्यंकेत अले न्याय बिइत उपिं न्ह्याबलें आक्सिनोभया थाय् वइ ।
अक्सिनोभं थःगु छेँ, थःकलाः व मस्तय्गु बारे छुं मसिल, वं ला उपिं दनि लाकि मन्त धइगु नं मसिउ ।
छन्हु कैदीतय्गु छगू न्हूगु पुचः व झ्यालखानाय् तयेहल । बहनी दक्व पुलांपिं कैदीत न्हूपिंलिसें चाकःछि च्वंवल अले उमिगु शहर, गां व उमिसंं याःगु अपराधया बारे न्यंवल । मेमेपिंलिसें आक्सिनोभ नं न्हूपिं कैदीतलिसे च्वन अले तसकं म्हाइपुख्वालं मंमदुमंमदु उमिगु खँ न्यनाच्वन ।
न्हूपिं कैदीत मध्ये छम्ह तःधिकःम्ह खुइदँति दुम्ह छम्ह कैदी च्वनाच्वन । वयागु दाह्रि हे तुइसे च्वनेधुंकल अले वं थःगु सजायया बारे कनाच्वन ।
“अँ पासापिं,” वं धाल, “जिं ला च्वापुइ ब्वाकेगु गाडाय् चिनातःम्ह छम्ह सल जक ज्वनावनागु खः । जितः खुयाकाःगु आरोप बिल । जिं धयागु खः कि जितः छेँय् वने लिबाःगुलिं सल कयागु अले हानं त्वःताछ्वयागु धकाः । अले वया मालिक नं जिमि स्याःन्याःम्ह पासा जूगुलिं जितः खुयाकाःगु जुइमखु धकाः । तर उमिसं खुयाकाःगु हे खः धाल । जिं गथे यानाः खुल धकाः धयां धायेमफुत । बरु छकः जिं धाथें बांमलाःगु ज्या यानागु खः अले व अपराधय् धाःसा जितः थन हयेमाःगु खः । अबलय् धाःसा जितः मज्वं । आः जितः म्वाःसां म्वाःसां हयातल अले जिं छिमित मखुगु खँ कनाच्वना । जितः न्हापा छकः नं साइबेरियाय् छ्वयेधुंकूगु दु तर यक्व ई धाःसा मच्वना ।”
“छ गनं वयाम्ह?” छम्हस्यां वयात न्यन ।
“भ्लादिमिरं । जिमिगु दक्व छेँजः हे अन दु । जिगु नां मकार खः अले सेमयोनिच नंं धाइ ।”
आक्सिनोभं थःगु छ्यं ल्ह्वन अले न्यन, “सेमयोनिच, जितः धा । छं भ्लादिमिरया बन्जाः आक्सिोभया परिवारया बारे छुं सिउला? छु उपिं आः नं दनि ला?”
“सिउ । बांलाक सिउ । उपिं तकसं तःमिपिं बन्जाःत खः । वया बौम्ह धाःसा साइबेरियाय् दु । झी थें व नं छम्ह अपराधी खः । तर बाज्या, छि थन गथे थ्यन ले?”
आक्सिनोभ थःगु दुर्भाग्यया बारे छुं धायेमंमदयेकल । वं झसुकाः तल अले धाल, “जि थःगु पापया कारणं नीखुदँनिसें झ्यालखानाय् दु ।”
“गज्याःगु पाप?” मकार सेमयोनिचं न्यन ।
थ्व खँय् आक्सिनोभं थुलि हे जक धाल, “जुइफु, जि थुकिया हे जक लायक जुइ । ” वं थ्वस्वयाः यक्व मधाल, तर वया पासापिन्सं व न्हूपिं कैदितय्त धयाबिल, आक्सिनोभ गथेजुयाः साइबेरिया थ्यन, गथेयानाः सुनां नं छम्ह बन्जाःयात स्यानाबिल, चुपि आक्सिनोभया सामानय् सुचुकाबिल अले आक्सिनोभयात म्वाःसांम्वाःसां झ्यालखानाय् तयेहल ।
थ्व खँ न्यनाः मकार समेयोनिचं लिफःतुलाः आक्सिनोभयात स्वत, अले अजूचायाः धाल, “अय् । अय्सा ला थ्व अजू चायापुगु खँ जुल । तसकं अजूचायापुगु । तर बाज्या, छि ला तसकं बुरा जुइधुंकल ।”
मेपिन्सं वयात छाय् अपाय्सकं अजूचायागु, वं आक्सिनोभयात न्हापा नं गनं खनागु खःला धकाः न्यना । मकार सेमयोनिचं छुं लिसः मबिउ । वं थुलि हे जक धाल, “थ्व बांलागु जुल कि झी थन नाप लाना ।”
थ्व खँ न्यनाः आक्सिनोभयात व मनुखं व बन्जाःयात सुनां स्याःगु धइगु सिउ थें च्वनावल । उकिं वं न्यन, “सेमयोनिच, सायद छं उगु घटनाया बारे न्यनातःगु दु जुइमा । कि छं जितः न्हापा गनं खनागु दु ला?”
“न्यनेत सुनां पने फइ? सारा संसार हे धालखँ या धालखं जायाच्वंगु दु । अथेसां थ्व खँ ला यक्व न्ह्यःया खः । जिं छु न्यनातयागु धइगु हे ल्वःमनेधुंकल ।”
“सायद छं न्यनातःगु जुइफु नि, व बन्जाःयात सुनां स्यात धकाः । मदु ला?”
मकार सेमयोनिच न्हिलाहल अले धाल, “सुयागु बाकसय् व चुपि लुत वं हे स्याःगु जुइ नि । यदि सुं मेम्हस्यां अन चुपि सुचुकूगु खःसा गबलय् तक वयात ज्वनेफइ मखु, अबलय् तक व खुँ मखु धाइगु ला न्यनातःगु दु जुइ । सुनां नं छंगु बाकसय् चुपि गथे तयेफइ जबकि छ छंगु बाकसय् छ्र फुंगा तयाः द्यनाच्वंगु जुइ? अथे याइबलय् ला छं न्ह्यलं चा हे चाइनि ।”
थुलि खँ न्यनेवं आक्सिनोभयात थ्व पक्का जुल कि थ्व हे मनुखं व बन्जाःयात स्याःगु जुइ । व दन अले वनाछ्वत । चछि व द्यनेमफु । वयात तसकं नुगलय् स्यात अले दक्वदिक्व खँ वयागु न्ह्यपुइ प्याखं हुलाच्वन ।
वया कलाःया व लु वया न्ह्यपुइ वल, मेलाय् वनेत बिदा फ्वनाच्वंबलय्या । आः हे वया न्ह्यःने दनाच्वंगु थें । वयागु ख्वाःपाः, वयागु मिखा खन, वयात वयागु सः, न्हिलासः नं तायेदत । अले वया मस्त खन, चिचीधी, अबलय् अपाय्धीपिं — छम्ह चिकीचा ग्वःगु घडि ज्वनाच्वंम्ह अले मेम्ह मांया छातिइ प्यपुनाच्वंम्ह । अले वयात थःगु हे लुमन्तिं सालाहल । व थः हे गथे च्वं अबलय्, ल्याय्म्ह अले लय्ताःम्ह । वयात लुमन गथे व धर्मशालाया लँबय् गिटार थानाच्वंगु, जब वयात ज्वन, गुलि न्ह्याःन्ह्याःथे जुइम्ह व । अले वयागु न्ह्यपुइ व लु चाःहिउवल, वयात कोर्रां दाःगु । व दाइम्ह मनू, जःखः दनाः स्वयाच्वंपिं, सिखः, कैदीत, वया झ्यालखानाय् च्वनागु दँ अले थःगु मत्यवं वःगु बुरासू दक्व लुमनावल वयात । थ्व दक्व लुमन्तिं वयात थुलि दुख बिल कि वं थः हे सिधयेकेत तकं तयार जुल ।
“खः, थ्व दक्व थ्व हे दुष्टं याःगु खः।” आक्सिनोभं बिचाःयात अले मकार सेमयोनिच खनाः वया उलि तं वल कि ब्वलासायेगु मिइ व च्यानावल, व थः हे व मिइ झौ छाय् मजुइ । चछि व प्रार्थना यानाच्वन, तर नं वया मनय् शान्ति मवल । न्हिनय् नं व सेमयोनिचया लिक्क हे मवन, न वं छकः धकाः हे वयात स्वत । थथे यायां झिंन्यान्हु बित ।
आक्सिनोभ चछि चछि द्यनेफइमखु अले वं बिचाः तकं यायेफइमखु छु यायेगु धकाः ।
छन्हु चानय् व याकःचा झ्यालखानय् चाःहिलाच्वंगु, कैदीत द्यनेत दयेकातःगु तसिइया क्वसं चा छग्वारा कुतुंवल । थ्व खनाः व पलख दित । अबलय् हे तसिया क्वसं मकार सेमयोनिच घुसिघुसि यानाः पिहाँवल अले आक्सिनोभयात खनाः तसकं इतःमितः कन । आक्सिनोभ वयापाखे मस्वसे अनं वनाछ्वत । तर मकारं वयागु ल्हाः ज्वन अले धाल, वं अनया पखालय् गाः खनाः सुरुङ दयेकागु दु अले अन गाः खनाः पिहाँ वःगु चा वं थःगु तजाःगु लाकमय् सुचुकाः न्हियान्हिथं कैदितय्त ज्या याकेत यंकीबलय् लँय् यंकाः प्वंकेगु धकाः नं कन ।
“स्व बुरा । छ सुम्क च्वंसा छ नं जि नापं पिहाँ वनेफइ, अले सुयातं छुं धाल धाःसा जितः ला कोर्रां दाजकदायाः हे सिधयेकी । तर व स्वयाः न्हापाः जिं छन्त सिधयेके ।”
आक्सिनोभं थः दुश्मनयात थःगु न्ह्यःने हे खं बलय् तमं भैलः खात । वं वयागु ल्हाः चिइकल अले धाल, “जितः थनं पिहाँ वनेगु छुं हे इच्छा मदु अले छन्त स्यायेमाःगु नं मदु । छं ला जितः यक्व न्हापा हे स्यायेधुंकल । गन तक छंंगु खँ मेपिन्त कनेगु धइगु दु, व जिं धाये नं फु, मधाये नं फु । द्यवं धाःथे यायेगु का ।”
कन्हय्कुन्हु, जब कैदीतय्त ज्या यायेक यंकाच्वन, रक्षादलया छम्ह सिपाइनं छम्ह कैदीं थःगु लाकमं चा लिकानाच्वंगु खंकल । झ्यालखानाय् छु छु जुयाच्वन धकाः क्वथीक मालास्वत अले सुरुङ दयेकाच्वंगु लुइकल । गभर्नर वल अले वं दक्व कैदीतय्त सःता सुनां सुरुङ म्हूगु धकाः न्यन । दक्वस्यां मसिउ जक धाल । सुनां सिउ वया नं मकार सेमयोनिचयात धोखा बिइ म्हाः । वं सिउ कि वयात कोर्रां दाया दायाः स्याना हे बिइ । लिपतय् गभर्नरं आक्सिनोभपाखे स्वत । वं आक्सिनोभया इमानदारिता गुलि दु धइगु सिउ । वं न्यन, “छि छम्ह खःम्ह, इमानदार ज्याथम्ह मनू खः । छितः द्यःया वास्ता दु । का, जितः धयादिसँ, सुनां व गाः म्हूगु?”
मकार सेमयोनिच अन दनाच्वन, मानों कि थ्व वयात माःगु खँ हे मखु । वं दिपाः मकासे गर्भनरयात स्वयाच्वन, अले कक्सिनोभयात नं केलेहेँ मिखां स्वयाच्वन ।
आक्सिनोभया म्हतुसि थरथर खात, ताबाय्त तक वं छसः नं नवायेमफुत । वं बिचाः यात, “वयात जिं बचेयाये, गुम्हस्यां जिगु जीवन हे भज्यंक स्यंकाबिल? जिं छु भोगेयाना वयात उकिया नं मू पुइकेमाल नि । तर यदि जिं धयाबिल कि थुमिसं वयागु प्राण हे काइ अले जुइफु कि जिं वयात जिगु अपराध धकाः म्वायेकं हे शंका जक यानाच्वना ला ? अले थ्व दक्व यानाः जित फाइदा छु जुइ ?”
“का बाज्या,” गभर्नरं हानं न्यन, “खः खःगु खँ ल्हानादिसँ । सुनां थ्व ज्या याःगु?”
आक्सिनोभं सेमयोनिचयात छकः मिखा वात अले धाल, “जिं धायेमफु । थ्व द्यःया इच्छा मखु कि जिं छुं कने । छितः जितः छु यायेमाः यानादिसँ । जि छिगु न्ह्यःने हे दु ।”
गभर्नरं आक्सिनोभयात नवाकेत फक्व कुतः यात तर वं थ्व स्वयाः अप्वः छुं हे मधाः अले थ्व खँयात अथें हे छ्याय्फ्याय् यानाछ्वयेमाल ।
उकुन्हु चान्हय् आक्सिनोभ थःगु लासाय् ग्वतुलाच्वंगु, न्ह्यः जक वयेत्यंबलय्, सुं वयाथाय् वयाः लासाया नापं फ्यतुत । वं खिउँथाय् वयात म्हसीकेगु कुतःयात अले मकारयात म्हसिल ।
“आः छु काःवयागु?” आक्सिनोभं न्यन, “छ थन वयागु हे छाय्?”
मकार सेमयोनिच सम्क च्वनाच्वन, अले आक्सिनोभं फ्यतुना वयात धाल, “छु माल छन्त? सुम्क हुँ, मखुसा गार्डयात सःते जिं ।”
मकार सेमयोनिच बुलुहँ आक्सिनोभयापाखे क्वछुनाः तीसकं धाल, “इभान, जितः माफ यानाबिउ ।”
“छुकिया निंतिं?” आक्सिनोभं न्यन ।
“व जि हे खः गुम्हस्यां व बन्जाःयात स्यात अले चुपि छंगु बाकसय् सुचुकाबिल । जिं छन्त नं स्यायेत्यनागु तर पिने छु थें सः वल उकिं व चुपि जक छन्थाय् सुचुकाः झ्यालं बिसिउँ वनागु ।”
आक्सिनोभ सुम्क च्वनाच्वन । वं अन छु धायेमाः धइगु हे मसिल । मकार सिमयोनिच खातां कुहाँ वन अले बँय् पुलिं चुयाच्वन । “इभान दिमित्रिच,” वं धाल “माफ यानादिसँ जितः । द्यःया नां कयाः जितः माफ यानादिसँ । जिं व बन्जाःयात जिं हे स्यानागु खः धकाः बयान बिइ अले छ मुक्त जुइ, थःगु छेँ वनेखनी ।”
“धायेबलय् अःपु,” आक्सिनोभं धाल, “तर जिं ला छंगु लागि थ्व नीखुदँ कसा नया नि । आः जि गन वने? . . . जिमि कलाः मदयेधुंकल अले जिमि मस्तय्सं जितः ल्वःमंकेधुंकल । जि वनेथाय् तकं मन्त आः…”
मकार सोमयोनिच मदं, थःगु छ्यं जक बँय् न्याकल । “इभान दिमित्रिच, माफ यानादिसँ जितः” व ख्वल । “उमिसं व गथः दूगु कोर्रां दाःबलय् सहयाये उलि थाकु मजू गुलि छन्त आः स्वयेबलय् जुयाच्वन… तर नं छन्के जिप्रति दया दु, उकिं छं धयामबिउ । द्यःया नामय्, जितः माफ यानाबिउ । जि गुलि मभिंम्ह ।” अले व सुकुसुकु ख्वयाहल ।
वयात हिकुहिकु लनाच्वंगु तायेवंं अक्सिनोभ नं ख्वयाहल ।
“द्यवं छन्त माफ याइ,” सेमियोनोभ ख्वःगु तायाः वं धाल, “जुइफु, जि छ स्वयाः सछिदुगं मभिंम्ह जुइ ।” अले थुलि धायेवं वयागु नुगः याउँसे च्वन अले वया छेँय् वनेगु इच्छां वयात त्वःतावन । वयात आः थ्व झ्यालखाना त्वःता वनेगु छुं इच्छा मन्त । बरु आः वयागु अन्तिम घडिया जक बिचाः यानाच्वन ।
अक्सिनोभं अथे धायेकधायेक नं मकार सेमयोनिचं अन अत्मसमर्पण याःवन । तर जब वयात त्वःतेगु उजं वल, अबलय् तक आक्सिनोभ सिइधुंकल ।