परिस्थिती थौंया ! – चिबाखं

अन्जना ताम्राकार

थौ माघया मंगलबार चौथि, नःलिचिया सुथं न्हांपां मोल्हुयाः गनेद्यःया अपसं च्वनेत तरखर यानाच्वन । मचांनिसें मां नाप नापं मंगलवारया अपसं च्वनाः गनेद्यः पुज्यायेगु बानी व आः तक नं मत्वःतूनि। पुजा फुक्कं तये सिधयेकाः तीजक भाःतम्हेसित थं वन।
जि गनेद्यइके वनेत्यना मचा दंसा छकः स्वया दिसँ न्हैं। भाःतम्हेस्या मिखा ब्वब्व स्यास्यां नारीघडी स्वयाः धाल– ओहो ! आवंनिसें नं वनेगु ला स्व, द्यः हे ख्युंसे च्वंनि । न्याताः ई हे मजूनि । थजाःगु नसंचा इलंनिसें नं वने धयागु दइ ला ।
मखु लिबाक वनकि द्यःयाथाय् मनूत मो मो जुइ ताउत ताःहाकः झ्वलय् पियाच्वने मालेफु । हानं लिहां वयाः छेँया ज्या याये मानि । अफिस वनेमानि । हानं नसलां निदँ दुम्ह म्ह्याय्‌यात स्वयाः धाइ मचायात शिशु स्याहारय् तःवने मानि ।ज्यूसा छकः थौं छिं अफिस वनाः कथं त्वःता ब्यूसा ज्यूगु खः । भाःतम्ह नमन मानं धाल– गन इता गन थिता ! लँखतं मलाः छ हे अफिस वनेगु लँखतं लाःनि, न्हिं न्हिं थें छहे हुँ । हानं नमनं भचा म्हाइपुगु ख्वाः तयाः धाल– हेऽ छं गज्याःगु न्हैपुक्क म्हगस म्हनाच्वंबलय् म्वाःसां म्वाःसां थनाः !
म्हगस हे स्यन का । याकनं वनावा हुँ भचा झर्के जुयाः धाल । का का बरू छ याकन वना वा हुँ ।
व हे ला छिगु जिवन न्हैपुइमा बांलायेमा धकाः मनसुवा तयाः ला अपसं च्वंच्वनागु खःनि –नःलिं न्हिलाः धाल । जुइ का –नमन मानं धाल । थःगु ल्हाःतुति व बुद्धि मचूसा छन्त द्यवं नकः वइ का मखुला ?
हानं नमनं धाल– थःथाय् छेँय् देकुतीतुं पुज्याःसां गाःम्हं माःगु अपाय् हाकः वनाच्वनेगु ला ! चिक्कुक धन्य धाथ्थें हे द्यः उइँ हे खः का छ ला । मखु मंगल चौथी छकः जक ला खःनि । मचांनिसें वनेगु बानी मवंतलये ला मन हे लय् मताः छु याये ? फत्तले ला वने जि ला।
हानं नःलिं धाल– गुलि नं झीसं न्हैपुक जीवन न्ह्याका च्वनागुली द्यःपिनिगु आर्शिवादं ला खः नि । का का छ द्यः उइँचा नापं हाले मफुत प्रभु याकन झासँ बरु लँय् बांलाक स्वयाः हुँ ।
थ्व मिसा ला थःपिसं धाःथें याये दःसा न्यासि चायाः चखुंचां थे लुचु लुचु पाः कया जुइम्हं धाःथे याये मन्तकि हासा पाय्‌पाः ख्वाः ज्याना च्वनीम्ह ।
अं खः खः का ! जि वना छ्वये । मचायात होस यानादिसँ न्हैं । अथे धाः धाः नःलिं थःगु ब्याग ज्वनाः न्ह्यू ख्वालं गनेद्यः पुज्यायेत पुजाभः कयाः पिहां वन ।
थ्व लु खनाः नमन मानं खाताय् तुं ग्वतुलाः थःगु मनय् अनेकं खँत धौबजि वाः थें वायेकी । गज्याःगु द्यःयाके श्रद्धा व बिश्वास स्व । मेबलय् जूसा गनं वने माःसां अन छकः तयाब्यु थन छकः तयाब्यु धकाः हालाः थः छपलाः मचिलीम्ह, अल्छि चाःम्ह मिसा स्व, द्यःयाथाय् वने धालकि ला तयार । त्यानु नं मचाः ख्युंसां मग्याः चिकु नं मचाः बरु मछ्वइ ला धकाः ग्याः।
छु धायगु मनूत न्ह्याक्व ब्वनातःसां शिक्षित जूसां थौं नीछगूगु शदी नं ल्वहंयापिं द्यःनाप बिश्वास आस्था तइगु खनाः गबलें गबलें अजू नं चाः । अथें जक खःला न्हापांनिसें
याना वयाच्वंगु मनूतय्‌गु मानसिकताया संस्कार वा संस्कृतियागु लिच्वः खः ला थौं कन्हय् बिदेशय् वनाच्वंपिसं तक्कं नं अन छुं जुलकि बांलाःगु ज्याखँ जूसां बांमलाःसां थनयापि द्यःपिं लुमंकाः थन पुज्याना ब्यु, अन पुज्यानाब्यु धकाः जःपिन्त धयाह्इगु चलन चल्ति आः नं द हे दनि ।
वास्तबय् यायेगु मेहेनत ला थःपिसं हे खः अय्‌नं बिश्वास यायेगु ला मयायेगु खः ला गबसं गबसं अदृष्य शक्तिं नं छुं छुं ग्वाहालि याः थें ताः । हाकनं नमन मानं थःयात जूगु घटना लुमंकाः मनं मनं धाल– वहे का अखुन्हु अफिसयागु ताःचाप्वाँय् तनाः अफिसय् हिक्कः दंक मालां मलू । छेँय् दु ला धकाः नःलियाके न्यनां वं नं छेँय् माला स्वयाः छेँय् ला मदु बरु गनेद्यःयात लड्डु छाये धकाः मनय् तयादिसँ लुइ धकाः सल्ला बियाहःगु । ताःचा मदयाः हिक्क मक्क दना च्वंबलय् बिश्वास उलि मदुसां वं धाःथें मत्तिइ तयेवं हे धात्थें हे उलिमसिं पासापिसं मालेत कुतः यातं मलूगु ताःचा प्वाँय् तर मनं मनं कलाःयागु खँय् बिश्वास यानाः लड्डु छायेगुण मनय् तयेवं तेबिलय्‌सं त्वःता तयागु हेलमेतय् दुने लानाच्वंगु खन । तुरून्त मिखा उखे पाखे वन । ताःचा प्वाचं ला न्हिलाः दः हिस्यानाः स्वयाच्वंगु थें ताल । उखुन्हुनिसें जितः नं गन गनं आस्था व बिश्वासं द्यःपाखे बुलुक्क जूसां दया वः थें ताल ।छु धायेगु, थ्व खँ लुमंकाः नमन मान मुसुक्क न्हिलाः थःथम्हं धाइ– द्यःयात हे ज्याकायेत घुस नकेमाः का । तर द्यःयात थःगु दुनुगलं निसें थःगु स्वार्थ पूवंकेत व छेँजःपिन्त बांलायेमा धकाः मनसुवा तयाः पुकारे यानाः थः यस्सें हे भाकल यायेगु का ! द्यवं माः धाःगु ला मखु तर मनूतय्‌गु विश्वास जक ला खः नि ।
तर थौंया समाज स्व, छु जुयावःगु पहः ! मनूतय्‌त गनं छुं ज्या काये मालकि ला थौंकन्हय् पलाः पतिं लड्डू मछालकि ला छुं ज्या हे याके थाकु । छघौया ज्या झिन्हु मायेका बीगु ।गबसं ला नये मखंतले ज्या ज्यनी हे मखु।
न्हापा न्हापा सिन्हःपता मय्‌जुयागु न्यँकँ बाखनय् थें छुँ छम्हेसित खँ कंकेत व छुँचां खँ छता ल्हाये यःसा मरि छपा चुइँ धकाः धाइ थें थन मनूतय् छुं नं ज्या याके मालकि ला मरि छपा चुइँ मयाकू तले ला छुं नं ज्या इलय् फत्ते याये थाकु । थथे नमनं दुनुगलय् चिन्तन मनन याना च्वँ च्वं द्यना च्वंम्ह नसलां मां मां धकाः फपुला हइ अले नमनं नं मचायात तिति यानाः थ्यनेगु कुतः यात ।
अले हानं छकः वं बिचा यात– थःतः थम्हेंस्यांतुं न्वाइ– हेऽ माःगु ला काः बिचाः यानाच्वनागु “खि क्वबीम्हेसिया लाय्‌कूया च्यूताः ” धाथें का । नमन मुसुक्क मनंमनं न्हिल ।
हानं छकः नमनं घडि स्वयाः छझाः न्ह्यः वयेकेत कुतः यात ।