ऐतिहासिक एवं सांस्कृतिक रुपमा महत्वपूर्ण उपत्यकाको सबै भन्दा उच्च भागमा रहेको बहाल भनेको चोबाहाः हो । नेपालभाषामा च्व भनेको माथि र बहाः भनेको बहाल हो । पछिल्लो समयमा च्वबहाःबाट चोभार हुन गएको हो । बौद्ध तिर्थस्थलको रुपमा रहेको चोभार क्षेत्रमा रहेको आदन्ददादी लोकेश्वरको आकर्षक मन्दिर रहेको छ जुन मन्दिर गत २०७२ सालको महाभुकम्पले क्षति भएको थियो । सो मन्दिर पुनः निर्माण सम्पन्न भएपछि असोज २४ गते शुक्रवार आनन्ददादी लोकेश्वरको मूर्ति प्रतिस्थापन गरेको छ । नेवाः समुदायले ह्याउँख्वाः आजु र च्वबहाः द्यः भन्दै आएको सो मूर्ति भनेको उपत्यकाका विभिन्न लोकेश्वरका मूर्तिहरु मध्ये एक हो ।
कीर्तिपुर नगरपालिका वडा नं. ६ स्थित चोबाहाः अर्थात् चोभारमा सो दिन उपत्यकाका विभिन्न स्थानबाट भक्तजनहरु बिहानैदेखि चोभार आएका थिए । चोभारका स्थानीय भने आफ्नै तयारीमा लागेका थिए । बिहान १०.३३ बजेको साइतमा लोकेश्वरको मूर्तिलाई पुनः निर्माण गरेको मन्दिरमा विधिवत रुपमा पुजा आजा गरि एक किसिमले जात्रा नै गरि मूर्तिलाई प्रतिष्ठापन गरेको थियो ।
पुरातत्व विभागको १ करोड ८० लाखको लागतमा करिब २ वर्षअघि पुननिर्माणको कार्य थालिएको चोभार आदिनाथ (आनन्दादि लोकेश्वर) को मन्दिर जीर्ण भएको र ०७२ साल बैशाख १२ गतेको विनासकारी भूकम्पले थप क्षति पुगेपछि मन्दिर पुननिर्माणको काम थालिएको थियो । मन्दिर निर्माण कार्य सम्पन्न भएको तीन, चार महिनासम्म उपयुक्त साइतको खोजी शुक्रवारको दिनमा मूर्ति प्रतिस्थापन गरेको हो ।
मन्दिर पुननिर्माणमा कलात्मक झ्याल, टुंडालहरु भएसम्मका पुराना मर्मत गरी प्रयोग गरिएका छन् भने जगदेखि दलिनसम्म नयाँ राखिएको छ । पुरातत्व विभागको नियमित प्राविधिक निरीक्षणमा मन्दिर निर्माणका लागि बुंगमती, चोभार र कीर्तिपुर, पांगाका डकर्मी र सिकर्मीहरुबाट निर्माण गरेको हो ।
यसै वीच आइतवारबाट एकमहिने चोभार मेला सुरु हुने छ । प्रत्येक बर्ष नेपाल संवतको तिथि अनुसार काति पुन्हिदेखि एक महिना सम्म मेला लाग्ने गर्दछ । प्रत्येक बर्षको कार्तिकमा एकमहिने मेला सो मन्दिरमा लग्छ । यो मेलालाई चोभार मेला भन्ने गरिन्छ । यस वर्षको मेला यहि असोज २६ गते आइतवार कोजाग्रत पूर्णिमाबाट सुरु हुँदैछ । मेला नजिकिएकै बेला मूर्तिलाई मन्दिरमा प्रतिष्ठापन गरिएको हो ।
मेलाको क्रममा कुष्ठरोग र महारोगसम्म लोकेश्वरको जल स्नानले निको हुने भक्तजनहरुको आस्था रहेको छ । प्रभातकालिन भ्रमणमा दैनिक सयौं भक्तजनहरु उपत्यकाका विभिन्न स्थानबाट चोभार पुग्छन् । मेलाकै क्रममा निर्जला ब्रत अर्थात माय् अपसं समेत बस्ने परम्परा छ । जुन ब्रतलाई सामाजिक र धार्मिक रुपमा पार पाचुकेको मान्यता दिने र विवाहको मान्यता दिने ब्रतको रुपमा पनि लिने गरिन्छ ।
सुभाय् मिडिया प्रा.लि.
ताम्सिपाखा , देयको , पुष्पलाल पथ काठमाडौं -१८
ईमेल: [email protected]
कार्यालय फोन- ०१-२१५६४४
स्थायी लेखा नम्बर- ६१२२८०१००
सूचना विभाग दर्ता नम्बर: ४५८/०७४-७५